Astma jest to przewlekła choroba oskrzeli trwająca całe życie. Nie oznacza to jednak, że objawy trwają cały czas. Mogą pojawiać się okresowo i znikać nawet na długie lata (tzw. okres remisji astmy). Przyczyną dolegliwości w astmie jest przewlekły stan zapalny w ścianie oskrzeli. Powoduje on "nadwrażliwość" oskrzeli na różne czynniki np. zimne powietrze, wiatr, emocje, wysiłek fizyczny.


Jak rozpoznać astmę?
Na podstawie charakterystycznych dolegliwości. Są nimi: duszność, świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej, napadowy kaszel, szybsze męczenie, częste infekcje układu oddechowego.


Nie ma badania, które by wykluczało astmę. Pacjenci często uważają, że prawidłowy wynik spirometrii wyklucza astmę, a to nieprawda. Astma jest chorobą, w której spirometria i RTG klatki piersiowej są najczęściej prawidłowe.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) polega na stopniowym niszczeniu płuc, oskrzeli i naczyń krwionośnych w płucach. Dlaczego tak się dzieje?

Przyczyną jest wdychanie szkodliwych dymów i gazów, najczęściej dymu papierosowego. Nie wszyscy palacze chorują na POChP, ale niestety z roku na rok liczba chorych rośnie.

Jakie są objawy POChP?

Mogą pojawić się szybkie męczenie, zadyszka, kaszel, kłopoty z pamięcią, bóle serca. Zmienia się kolor skóry, a białkówki oczu stają się coraz bardziej przekrwione.

Objawy POChP pojawiają się stopniowo. Wszystkie narządy (serce, nerki, wątroba, mózg itd.) pracują coraz gorzej bo są niedotlenione.

POChP (przewlekła obturacyjna choroba oskrzeli) prowadzi do zwężenia oskrzeli i utrudnionego przepływu powietrza do płuc. Dlatego najważniejszym punktem leczenia jest przestać wdychać dym papierosowy (dym tytoniowy), który pogłębia zwężenie oskrzeli (obturacja oskrzeli).

Inhalatory

Dodatkowo w POChP stosuje się inhalatory, które mają za zadanie poszerzyć drogi oddechowe. Inhalatorów w aptekach jest obecnie duży wybór i mają różną postać (inhalatory proszkowe, inhalatory ciśnieniowe).

Ważną rolę w leczeniu POChP odgrywa codzienna gimnastyka oddechowa, ćwiczenia z uruchamianiem przepony oraz spacery.

Czy można POChP wyleczyć?

Niestety nie, jest to choroba nieuleczalna. Ale odpowiednio postępując można żyć z POChP długie, długie lata.

Alergia (często określana jako uczulenie) to choroba o wielu różnych postaciach. Ten sam alergen np. ślina kota może wywołać u alergików różne dolegliwości. Jakie objawy alergii spotykamy najczęściej?

Na skórze są to: zaczerwienienie (rumień), świąd, wypryski, bąble pokrzywkowe, sucha, szorstka skóra.

Oczy swędzą, łzawią, pojawia się zapalenie spojówek, obrzęki powiek, zaczerwienie powiek.

Ze strony nosa i uszu najczęstsze objawy alergii to kichanie, wydzielina wypływająca z nosa (katar) lub powodująca niedrożność nosa, świąd uszu, nawracające zapalenia uszu.

Alergiczny układ oddechowy to częstsze infekcje, kaszel, pochrząkiwanie, duszność, obrzęk krtani.

W obrębie jamy ustnej mogą pojawiać się obrzęki, zapalenie czerwieni wargowej, świąd, afty, alergiczne stany zapalne.

Układ pokarmowy może sygnalizować uczulenie za pomocą bólów brzucha, biegunek, nudności, wymiotów, poczucia pełności (wzdęcia).

Alergia (uczulenie) to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na różne czynniki np. na pyłki roślin, nikiel, mąkę, lateks i wiele innych.

Dlaczego ta reakcja jest nieprawidłowa? Bo powoduje u alergika dolegliwości np. po zjedzeniu bułki z mąki pszennej pojawi się swędzenie skóry lub wzdęcia.

Jakie są przyczyny alergii?

Tak naprawdę nie wiadomo. Podejrzewane są różne czynniki takie jak coraz większa ilość alergenów w otoczeniu, nadmierne pobudzanie układu immunologicznego, zmniejszenie liczby bakterii w organizmie na skutek szczepień ochronnych i większej higieny otoczenia. Na pewno wpływ na pojawienie się alergii ma dziedziczenie. Rodzice - alergicy częściej mają alergiczne dzieci. Uczulenie może pojawić się w każdym wieku.

Dla alergików ważne są informacje na temat alergenów pojawiających się w powietrzu w określonych porach roku.

Zima to większe narażenie na roztocza kurzu domowego,zarodniki grzybów pleśniowych i alergeny zwierząt (ślina, mocz, wydzieliny gruczołów i zanieczyszczona nimi sierść). Od wczesnej wiosny do jesieni pojawiają się dodatkowo w powietrzu pyłki roślin.

Warto wiedzieć kiedy pyli bylica, brzoza lub trawy aby odpowiednio wcześniej zabezpieczyć się przed nasilonymi objawami uczulenia.

Aktualne informacje na temat pylenia można sprawdzić na stronie Ośrodka Badania Alergenów Środowiskowych: http://www.alergen.info.pl

U niektórych osób skóra zmienia się gdy dotykają do niej guziki, biżuteria, zegarki lub inne metalowe przedmioty. Najczęściej pojawia się swędzenie, skóra robi się czerwona, szorstka, czasami popękana. Zmiany mogą być w miejscu kontaktu z przedmiotem ale również rozsiane po całej skórze. Najczęściej przyczyną jest uczulenie na nikiel. Jest to metal bardzo rozpowszechniony.

Osoby uczulone na nikiel powinny unikać orzechów, kakao, płatków owsianych, wina, piwa, owoców takich jak gruszki, wiśnie, banany, brzoskwinie, proszku do pieczenia, keczupu i koncentratu pomidorowego, margaryny, sosu sojowego, sera topionego, warzyw liściastych (kapusty, sałaty), kukurydzy, soi....
Gdzie jeszcze możemy spotkać nikiel?

W klamkach, parasolkach, przyborach do paznokci, kosmetykach, farbach do włosów, klejach, cemencie, farbach do malowania, oprawkach okularów.... Podstawą leczenia jest unikanie źródeł. Odczulania na nikiel nie ma.

Spirometria to badanie czynności układu oddechowego.
Do jego przeprowadzenia potrzebny jest wyszkolony personel i spirometr. Wielkość spirometru nie świadczy o jego jakości - może być stacjonarny połączony z komputerem lub przenośny.

Na czym polega spirometria?
Najczęściej początek badania to spokojne oddychanie przez ustnik połączony ze spirometrem.
Na nos nałożony jest zacisk przypominający klamerki do wieszania prania.
Po spokojnym oddychaniu czas na głęboki wdech i wydech. To pierwsza część spirometrii.
Druga zmusza do większego wysiłku i polega na energicznie wykonywanych głębokich wdechach i wydechach. Spirometria zatem to badanie wymagające wysiłku i zaangażowania.

Wynik badania spirometrycznego pokazuje jaką pojemność mają nasze płuca oraz czy prawidłowo przepływa powietrze przez oskrzela.
Dlatego jest to ważne badanie przy takich dolegliwościach jak: duszność, kaszel, łatwe i szybkie męczenie, wdychanie szkodliwych dymów i oparów (palenie czynne i bierne), częste infekcje układu oddechowego.

Interpretacja spirometrii wymaga doświadczenia i wiedzy lekarza. Warto wiedzieć, że większość chorych na astmę ma prawidłowy wynik spirometrii pomimo choroby. Ale dzięki temu badaniu można rozpoznać przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).

Testy skórne z alergenami wziewnymi i pokarmowymi to podstawowe badanie wykonywane u alergików. Panuje powszechne przekonanie, że wolno je wykonywać tylko w określonym czasie czy porze roku. Natomiast podstawowym warunkiem nałożenia testów skórnych i właściwego ich odczytania jest odstawienie leków antyhistaminowych na co najmniej 7 dni oraz gładka, nie zmieniona chorobowo skóra na przedramionach. Tak więc można testować alergologicznie skórę przez cały rok, należy to jednak robić rozsądnie.

Jeżeli pacjent jest uczulony na pyłki drzew i traw oraz ma silne objawy alergii wiosną i latem, nie należy wówczas "na siłę" odstawiać mu leków antyhistaminowych, pozwalających nierzadko na "normalne" funkcjonowanie, po to tylko, aby wykonać testy skórne. Miesiące jesienne i zimowe będą idealne dla tych chorych, aby ich testować i ewentualnie kwalifikować do odczulania.

Spirometria jest to badanie polegające na odpowiednim oddychaniu przez ustnik do aparatu pomiarowego. Może być męczące jeżeli będziemy zmuszeni powtarzać energiczne wdechy i wydechy. Ale na pewno nie boli. Na co zwrócić uwagę szykując się do tego badania?

1. Najważniejsza rzecz to nastawić się na słuchanie poleceń personelu. Podczas spirometrii nie ma mowy o demokracji.
2. Odpowiednio się ubrać. Nie najlepsze będą koszule i bluzki mocno uciskające szyję.
3. Nie objadać się przed badaniem nadmiernie bo utrudni to pracę przepony.
4. Palacze papierosów na godzinę przed badaniem powinni zapomnieć o swoim nałogu.
5. Warto przyjść 10-15 minut wcześniej i odpocząć w przychodni.
6. Przed badaniem trzeba powiedzieć personelowi o swoich chorobach i stosowanych lekach. Niektóre z nich po ustaleniu z lekarzem kierującym warto odstawić przed spirometrią.

Testy skórne to badanie polegające na nakładaniu na skórę alergenów na różnie długi czas (zależy od tego co nakładamy). Można w ten sposób badać reakcje na pyłki roślin, grzyby pleśniowe, roztocza, sierść zwierząt, leki, pokarmy, substancje chemiczne itp. Warunki jakie trzeba spełnić przed testami zebrano poniżej:

1. Na testy należy się zgłosić w stanie dobrego zdrowia (bez ostrej infekcji, gorączki....)
2. Zaostrzenie choroby alergicznej wyklucza nakładanie na skórę alergenów (nie chcemy dobić alergika już cierpiącego z powodu choroby)
3. Po infekcji warto odczekać około 7 dni
4. Należy odstawić leki, które mogą zmienić wynik badania. Szczegóły najlepiej ustalić z lekarzem, ale niektóre zakazane leki można wyliczyć:
-Antyhistaminowe np. Zyrtec, Claritine, Telfast - 7 dni
-Ketotifen - 7 dni
-Eurespal - 4 dni
-Hydroxyzyna - 10 dni
-Leki przeciwdepresyjne - 14 dni
-Sterydy w kremach i maściach np. Elocom, Hydrocortison - 14 dni
-Sterydy w postaci zastrzyków lub doustnie - 14 dni

IgE (pełna nazwa immunoglobulina E) to białko obecne w naszych organizmach. Niektóre choroby powodują, że produkowane jest w nadmiarze. Tak się dzieje w zakażeniach pasożytami, niektórych postaciach alergii, niedoborach immunologicznych.

Badanie polega na jednorazowym pobraniu krwi żylnej. Na wynik najczęściej trzeba poczekać do 7 dni.

Do badania nie trzeba się w żaden sposób przygotowywać.

Nie trzeba odstawiać leków nawet tych przyjmowanych z powodu alergii (antyhistaminowych).

Można zgłosić się na pobranie krwi nawet gdy na skórze utrzymują się liczne zmiany związane z chorobą (wyprysk, atopowe zapalenie skóry, pokrzywka).

Oznaczanie IgE jest zalecane przy podejrzeniu alergii na jad osy lub pszczoły bo jest bezpieczne.

Oznaczenie poziomu IgE całkowitego często jest zalecane jako pierwsze badanie do rozpoznania alergii. Ale u dużej grupy alergików wynik jest prawidłowy pomimo alergii. Bardziej wartościowe jest oznaczanie IgE swoistego dla określonych alergenów np. roztoczy, pyłków drzew, traw, chwastów, pokarmów, jadów owadów.

Testy płatkowe są nakładane na skórę pleców na 48 godzin za pomocą specjalnych komór. Badamy w ten sposób uczulenie na metale, środki chemiczne, kosmetyki, leki, substancje zapachowe, propolis. Warunki do spełnienia przed testami płatkowymi:

1. Dobry stan zdrowia, bez infekcji, bez leczenia antybiotykami i lekami zmniejszającymi odporność , bez ciężkich chorób typu nowotwory, AIDS, ciężkie zaburzenia odporności.
2. Min. 7 dni po różnych szczepieniach (np. na grypę, żółtaczkę itd.). W czasie testów również nie wolno się szczepić.
3. Brak zmian zapalnych na skórze pleców. Jeżeli są zmiany to testy można nakładać min. 6 tygodni po ich zniknięciu.
4. Min. 14 dni po nakładaniu na skórę sterydów w kremie lub maści.
5. Min. 4 tygodnie po opalaniu się lub korzystaniu z solarium.
6. Poza okresem ciąży i karmienia piersią.
7. Zgolenie nadmiernego owłosienia na plecach - golenie min. 2 dni przed testami.

W czasie testów kontaktowych (przez 4 dni):
-Nie wolno moczyć pleców.
-Należy nosić luźne, rozpinane ubrania.
-Należy unikać pocenia się skóry na plecach (duże wysiłki fizyczne, uprawianie sportu).

1. Ostatni posiłek przed wizytą spożyć minimum 3 godziny przed wizytą.
2. Skompletować wyniki badań z ostatnich 12 miesięcy (jeśli były wykonywane).
3. Na 24 godziny przed wizytą nie korzystać z sauny, nie uprawiać sportu.
4. Aby usprawnić przebieg wizyty przygotować 3-dniowy dzienniczek żywieniowy, czyli spis wszystkich zjadanych posiłków, przekąsek oraz wypijanych napojów z uwzględnieniem ilości, godzin spożycia, ewentualnych dolegliwości gastrycznych, poziomu aktywności fizycznej w ciągu dnia.

Przykładowy zapis dzienniczka żywieniowego:

8.00 – jajecznica z dwóch jaj na maśle z cebulą i szynką, kajzerka z masłem, kawa z mlekiem, 2 łyżeczki cukru
12.00 – drożdżówka z budyniem, kawa z mlekiem (wzdęcie, burczenie w brzuchu)
18.00 – kotlet mielony, ziemniaki (5 szt.), marchewka z groszkiem, herbata, 4 szt. ptasiego mleczka
20.00 – truskawki ze śmietaną, 2 łyżeczki cukru (wzdęcie)
22.00 – 2 parówki berlinki, ketchup, kajzerka z masłem, herbata (zgaga)
22.00/22.30 - Spacer z psem